Mgławice planetarne (PN) np. NGC 7027

\includegraphics[width=4cm]{Zrodla/NGC7027_6cm.eps}
 
- faza ewolucji gwiazd małomasywnych trwająca około $ 10^3\div10^4~lat$
- średnice około $ 0.1~pc$, masy $ 0.1~M_\odot$
- Ilość mgławic planetarnych w naszej Galaktyce to około 20 000 (1 nowa mgławica na rok)
- rożne morfologie PN: sferyczne (ok. 20%), bipolarne (rozkład materii w mgławicy wykazuje symetrię wokół dwóch wzajemnie prostopadłych osi) i inne nieregularne
- emisja radiowa (free-free) pochodzi generalnie z samej mgławicy, ale zdarza się, że pojawia się wkład promieniowania od wiatru gwiazdowego, czego przykładem jest widmo M2-9
- składa się z trzech składników, jakimi są zjonizowana otoczka, neutralny gaz i pył, które mogą przekazywać między sobą energie (co jest generalnie zaniedbywalne)
- model: w centrum znajduje się gwiazda będąca źródłem szybkiego wiatru gwiazdowego. Po przejściu przez wsteczny front fali uderzeniowej tworzy się kolejny obszar szybkiego wiatru. Następną powierzchnią graniczną jest powierzchna styku ośrodków, za którą znajduje się powolny wiatr gwiazdowy. Za przednim frontem fali uderzeniowej znajduje się ostatni obszar składający się z niezaburzonego, wolnego wiatru gwiazdowego.
- istnieją rożne morfologie PN: sferyczne (ok. 20%), bipolarne (rozkład materii w mgławicy wykazuje symetrię wokół dwóch wzajemnie prostopadłych osi) - przykład NGC 7027: rozmiar kątowy 15 as, odległość 3000 ly, gęstość strumienia 5.46 Jy na 30 GHz

Bogna Pazderska 2009-01-20