Pozostałości po wybuchach gwiazd supernowych (SNR) np. CasA

 
- emisja synchrotronowa
- główne źródła promieniowania kosmicznego
- znane ponad 200 takich obiektów czyli o wiele mniej niż pulsarów, co jest związane z czasem życia tych obiektów
- najsilniejsze źródła galaktyczne na niskich częstotliwościach, moc radiowa rzędu $10^{28}~W$ (generalnie dla $10^7\div 10^{11}~Hz$)
- materia wyrzucana na początku z prędkościami do 1% prędkości światła, rozgrzewająca gaz do $10^7\div10^8~K$. - na początku swobodna ekspansja, związana z dużą gęstością wyrzucanej materii. Zaś po pewnym czasie tworzy się szok, ale nie wynikajacy z różnicy gęstości, ale z międzygwiazdowego pola magnetycznego. Wyrzucane protony zaczynają obiegać linie magnetyczne z ISM (pole z SNR jest powoli wymiatane przez wybuch) tworząc barierę hydromagnetyczna dla materii supernowej spowalniając, zwalniając ją. Same zaś mogą wydostać się na bardzo duże odległości wzbogacając sobą ISM.
- dla większości SNR można wyróżnić 4 etapy ewolucji. Pierwsza faza to swobodna ekspansja, a gaz popychany przez ekspandująca otoczkę jest zaniedbywalny (szacunkowo 50 lat). Druga faza nastepuje gdy pozostałość jest zdominowana przez zgarnięta materie, ale straty energii związane z promieniowaniem są wciąż zaniedbywalne w porównaniu z produkowana energia. Trzecia faza nastepuje gdy wiek pozostałości jest porównywalny do czasu chłodzenia promienistego. Wtedy materia za szokiem chłodzi się na tyle szybko, że nie wywiera już ciśnienia na poruszajacy się szok. Ostatnia faza oznacza rozproszenie energii (głownie zamiana na energie termiczna) co nastepuje, gdy prędkości szoku spadnie poniżej prędkości dźwięku. Wtedy niestabilności gęstości zaczną grac główną role. W ostatniej fazie emisje od SNR można opisać przez emisje synchrotronowa ośrodka optycznie cienkiego. Cala ewolucja trwa około $10^6 ~lat$
- średnio w takich galaktykach jak nasza wybuch co 50 lat (1 wybuch na ok. 200 lat dla typu Ia (od białych karłów) i Ib (stare gwiazdy, bez linii wodoru - straciły otoczkę wodorową lub jej nie miały) oraz 1 wybuch na ok. 100 lat dla typu II (stare gwiazdy, silne linie wodoru)). Zaobserwowano w ostatnim tysiącleciu tylko 4 wybuchy: 1054r. (Mgławica Krab), 1181r. (pulsar 3C58), 1572r. (Cassiopea A), 1604r. (``gwiazda Kepplera'')
- Cassiopea A - najsilniejsze źródło radiowe na niebie po Słońcu (na niskich częstotliwościach), pozostałość po supernowej która wybuchła około 1572 roku. (indeks spektralny $\alpha=0.8$, gdzie $S \sim \lambda^\alpha$, rozmiar kątowy 4 mas, odległość 10 000 ly, 2720 Jy na 1 GHz i strumień maleje $\dot{S}_\nu/S_\nu = -1.3\%$)