Służba czasu i częstotliwości

VLBI


Technika obserwacji na bardzo wielkich bazach (VLBI - Very Long Baseline Interferometry) to niezwykle wymagający sposób osiągania wielkich zdolności rozdzielczych i czułości. Jej zasada działania jest opisana przez rysunek.



Centrum Astronomii jest wyposażone w terminal pozwalający aktualnie na zarejestrowanie pasma sygnału o szerokości 1 GHz na 1-calowej taśmie magnetycznej, przy próbkowaniu dwubitowym.



Na taśmie tej, obok informacji o amplitudzie i fazie próbki sygnału jest zapisany czas brania tej próbki. Takie postępowanie pozwala dokonać korelacji taśm z różnych obserwatoriów pod warunkiem, że wszelkie zapóźnienia sygnału i wzorców czasu będą znane. Źródłem tych zapóźnień jest geometria rozkładu radioteleskopów na powierzchni Ziemi (i także w przestrzeni kosmicznej) względem kierunku na radioźródło, atmosfera Ziemi, aparatura odbiorcza i kable przesyłowe, oraz aparatura rejestrująca. Po uwzględnieniu tych zapóźnień udaje się uzyskać niezerowe współczynniki korelacji, a z nich po skomplikowanej redukcji danych rozkład jasności w radioźródle. Dzięki uprzejmości dr Andrzeja Mareckiego przykłady takich rozkładów widać na rysunkach.